Giderek sıklaşan Atatürk’e hakaret davaları, hiçbir hoşgörüsü olmayan, son derece bağnaz bir zihin dünyasının adım adım yerleştiğini gösteriyor
Ahmet İnsel
Radikal 2 -18.11.2007
Tarih kitabındaki Atatürk fotoğrafının üzerine renkli kalemle emzik, palyaço şapkası çizen, gözlerini boyayan bir liseli kız öğrenci hakkında kaymakamlık emriyle soruşturma başlatıldı. Olay, 10 Kasım’dan bir gün önce, Bodrum Turgutreis’de Hayırlı Sabancı Lisesi tarih dersinde geçti. Fotoğrafın boyandığını gören tarih öğretmeni, okul müdürüne kitabı vermiş ama müdür öğrencinin geçen yıl sınıfta kalmış olması nedeniyle psikolojik sorunları olduğunu ve özür dilemesini dikkate alarak, “öğrenciyi kazanmak için” hakkında bir işlem yapmamış. Bazı veliler, lise müdürünün bu olgun davranışını öğrenince, yememiş içmemişler, durumu kaymakamlığa iletmişler. Kaymakam Abdullah Kalkan, “Bu kabul edilebilir bir durum değil; gerekli yasal işlem hemen başlayacak” buyurmuş. Yasal işlem, genç kıza Atatürk’e hakaretten dava açmak, lise müdürüne de görevi ihmalden soruşturma başlatmak olsa gerek.
Münferit bir olaydır denip dudak bükülecek, işgüzarlık yapmışlar denip omuz silkelenilecek bir vaka değil bu. Küçük ama tam da bu nedenle bir o kadar önemli. Giderek sıklaşan Atatürk’e hakaret davaları, hiçbir hoşgörüsü olmayan, son derece bağnaz bir zihin dünyasının adım adım yerleştiğini gösteriyor. Bir lise öğrencisinin, büyüklerine başkaldırıyı, hiçbir şiddet yöntemine, hatta dışarıya yönelik bir gösteri eylemine çevirmeden, ironi biçiminde ifade etmesine karşı soruşturma açan bir zihniyet ortalığa egemen. Sadece bir partiye, devlet yöneticilerine vs. ait olduğu iddia edilemeyecek yaygınlıkta, bir kısım velinin başını çektiği, yani sivil toplumda da gelişip güçlenen bir totaliter zihniyet söz konusu ve en tehlikeli olanı da bu.
İpek Çalışlar’a karşı, Latife Hanım adlı kitabında, Topal Osman’ın kuşattığı Çankaya Köşkü’nden çarşafa bürünerek kaçtığını anlattığı için, bir vatandaşın ihbarı üzerine geçen yıl Atatürk’e hakaret davası açılmıştı. Çalışlar beraat etti ama savcı davayı açmamazlık edemedi. Buna karşılık, 2006 Kasım ayında, Erenköy’den Gebze’ye gitmek üzere banliyö trenine binen bir yurttaş, yanındaki arkadaşlarıyla konuşurken Atatürk’e hakaret ettiği gerekçesiyle vagondaki güvenlik görevlisi tarafından uyarıldı. Ardından güvenlik görevlisi “zanlıyı” Bostancı’da trenden indirip istasyona gelen polis ekibine teslim etti. Savcılık tarafından tutuklanması için nöbetçi mahkemeye çıkarılan Osman Ergün, “Atatürk’e hakaret” suçundan tutuklandı. Ne dediğini ve davanın kaderini basın yazmadı.
Benzer bir dava, bu kez Fatsa AKP İl Başkanı hakkında açıldı. Atatürk anıtına çelenk konurken sakız çiğnediğini iddia eden bir subayın ihbarı üzerine tutuklandı, sonra kefaletle serbest bırakıldı ve hakkında Atatürk’e hakaretten dava açıldı. Dikkat edin lütfen. Sakız çiğnedi iddiasına binaen yapılan bir tutuklama söz konusu. Ceza hukukçuları, Ceza Muhakemesi Kanunu’nun tutukluluğa neden olacak koşulları çok açık belirlediğini, saygısızlık ve nezaketsizliğin suç olmadığını, bu durumda tutuklama kararı vermenin mümkün olmadığını söylüyorlar. Bu haksız tutuklama nedeniyle mağdurun devletten tazminat alma hakkının doğduğunu da. Ama mahkemeler cayır cayır tutuklama kararları vermekten geri kalmıyor.
Daha bitmedi
Gene 2006’da, bu kez Aralık ayında, bir ilköğretim müfettişi, “öğretmenler yıllardır derslerde Atatürk’ün herkesi kurtardığını anlatıyor. Sizin yere göğe sığdıramadığınız Atatürk beni kurtarmadı. Ben 55 yaşındayım. Ben doğmadan 20 yıl önce ölen birisi beni nasıl kurtarır?” dediği gerekçesiyle yargılandı. Atatürk’ün manevi şahsına hakaret suçundan 10 ay hapis cezası aldı. Cezası ertelendi. Müffetişin söyledikleri bir geyik muhabbeti seviyesini aşmıyordu ama Eğitim-İş Sendikası görev başındaydı.
“Kemalizm ilerlemeden çok gerilemeye tekabül eder”, “Cumhuriyetin bizi ortaçağdan kurtardığı söyleniyor, bu tartışılır” ve “Avrupalılar ileride ‘Neden her yerde Atatürk’ün fotoğrafları var, heykelleri var’ diye soracaklar” dediği için, profesör Atilla Yayla hakkında Atatürk’e hakaretten dava açıldı. Dava devam ediyor.
Bir de, 2007 Eylül ayında varlığını basından öğrendiğimiz, 30 Nisan 2007’de Gaziantep Güzelvadi İlköğretim Okulu bahçesindeki Atatürk büstünün üzerine şekiller çizdikleri ve boyadıkları için 20 öğrencinin gözaltına alındığı ve yaşları 13 ila 17 arasında olan altısı hakkında, Atatürk’e hakaret ve bölücü propaganda suçundan açılan dava var.
Bu saydığım örnekler dışında, Atatürk’e hakaret suçundan açılıp halen devam eden veya kesinleşmiş hapis cezalarının infazı beklenen başka davalar da var. Bunların bir kısmı, 1951 yılında yürürlüğe giren Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar Hakkındaki Kanunun kapsamına gerçekten giriyor. Ama sadece bir kısmı. Avukat Fikret İlkiz’in belirttiği gibi, yasa Atatürk’ün hatırasına alenen hakaret etmeyi, tahkir ve tezyif etmeyi suç olarak tanımlayıp hapis cezası öngörüyor. Ama suçun bizzat Atatürk’e hakaret kastıyla işlenmesi gerekiyor. Atatürk anıtına çelenk konurken sakız çiğnemek, “Atatürk beni nasıl kurtarabilirdi” diye ortaya laf atmak, baskıcı otorite ile en büyük hesaplaşmanın yaşandığı ergenlik döneminde Atatürk’ün resmini karikatürleştirmek, belki okul bahçesindeki büstü boyamak, “neden bu kadar fazla Atatürk heykeli var” sorusunu sormak, Atatürk’ün manevi şahsına hakaret olarak algılanabiliyorsa eğer, özellikle ergenlik yaşındaki çocukların ister istemez baskıcı otorite ile özdeşleştirecekleri simgeye karşı yaramaz girişimlerde bulunmaları, onlara karşı makbul vatandaşların harekete geçmesini ve ardından devlet şiddetini eğer tetikliyorsa, o zaman dinsel boyutlar kazanmış bir tabunun egemenliğinin hüküm sürdüğünü kabul etmek gerekir. İslam peygamberi hakkında yapılan çirkin karikatürlere karşı ölüm fetvaları veren Müslümanların tavrıyla, Atatürk düşünce sisteminin kutsallarına düşün dünyalarını teslim edenler arasında, nitel bir fark kalmamış demektir. Biri ölüm cezası veriyor diğeri daha medeni cezalar öngörüyor ama ikisi de dogmatik ve totaliter bir zihin dünyasında buluşuyor.
Hafriyat Sanat Grubu’nun “Allah Korkusu” başlıklı sergisini fanatik Müslümanların saldırısından korumak için gelen polislerin ihbarıyla, sergide yer alan üç fotoğraf için savcılık Atatürk’e hakaretten inceleme başlattı. Şimdi sözü, Hakan Akçura’nın “Sureti Silinmiş Atatürk” afişini [Sanırım yanlış bilgilenmiş afişimin ismi konusunda ki bu hatayı resimaltında da tekrarlıyor İnsel… H.A.] neyi ifade etmek için tasarladığını anlattığı savcılık ifadesine bırakabiliriz: “Türkiye Cumhuriyeti’nin resmi ideolojisi olan Kemalizm’de ve paradoksal olarak devletin, ordunun ve takipçilerinin siyasal İslam’a karşı çıkışında, Atatürk peygamber gibi anılıyor. Afişim, bu çelişkinin dışavurumudur. Birbirine karşı görünen radikal İslamcı ve antidemokratik Kemalistler aynı tapınma biçimiyle davranıyor”.
Nadir Nadi, bundan bir çeyrek yüzyıl önce, 12 Eylül rejiminin yaptıkları karşısında, “Ben Atatürkçü değilim” diyordu. Nadir Nadi’nin Atatürkçülüğünden şüphe etmeyenler, bugün geldiğimiz aşamada acaba ne düşünüyorlardır?
“Kemalizm bir ibadet biçimidir (Murat Belge’den)” – Hakan Akçura – 2007
hakan akçura 