Sazak ya da Sazaki…
İzmir Karaburun’da, sakinlerinin bağlarında lezzetli şaraplar ve pekmezler üretmek için rizaki üzümleri yetiştirdiği ve 1922 yılında diğerleriyle birlikte zorla boşaltılan bir rum dağ köyü. Yeni yeni öğreniyoruz ki, dillerinin türkçe olması ve hatta rumcayı bilmemeleri, Karaburun koylarından denize dökülmelerini, birçoğunun öldürülmesini, arkalarından köylerinin talan edilmesini engellememiş.
Karaburun kendimi neredeyse yerlisi saydığım ve 35 yıl önce yerleşip, sürekli gelip gittiğim bir kasaba… Defalarca yanından geçip, o çarpıcı silüetini zihnime kazımış, hikayesini öğrenmiş olsam da ancak geçen hafta ziyaret edebildim Sazak’ı. Kalakaldım. Benzerini yıllar önce Fethiye Kayaköy’de yaşadığım gibi kara bir taş çöreklendi yüreğime.
Sonra öğrendim ki, bu yıl ikincisi düzenlenecek Karaburun Yarımadası Türk-Yunan Dostluk Günleri’nde Sazak sakinlerinin çok yaşlı çocukları gelecek Yunanistan, Patras yakınlarından buralara… Sayıları 50’yi aşıyor. Ben de onların da katılacağı ve komşu Sarpıncık köyünde düzenlenecek müzikli, kahkahalı ve belki bol da gözyaşlı akşam yemeğinin düzenleneceği gün bir performans yapmaya karar verdim Sazak’ta.
Geçen hafta yüzlerce fotografını, her boş evden izin isteye isteye çektiğim ilk ziyaretimde bacaklarıma dolanan ve koca köyü yürek dağlayan bir örtü gibi kaplayan Sazak’ın devedikenlerini, 7 Ağustos 2009 gündoğumundan batımına kadar temizlemeye çalışacağım.
O güne kadar ise, performans duyuru posterini kasabaya ve tüm yakın köylere Karaburun Belediyesi’nin yardımıyla yaygın dağıtıp, bu katılıma açık performansıma başka insanlar da gelecek mi diye merak edeceğim.
Sazak’a Parlak köyünün yakınlarındaki patikalardan benim adımlarımla yaklaşık yarım saat yürüyerek varılabiliyor. Haliyle istek, karar ve çaba gerekecek katılmak isteyen herkese…
Kendi kaderlerine ve aslında mezar soyguncularına terkedilen, yine de zamana karşı acı öyküleriyle direnen bu köylerin üzerindeki örtünün benim ardımdan kaldırılması ve Türkiye-Yunanistan halklarının dostluğunun her gün daha da gelişmesi dileğimle…
Bu güncel sanat etkinliğim, Karaburun Gündelik Yaşam Bilim ve Kültür Derneği ve Karaburun Belediyesi tarafından destekleniyor.
Ek bilgiler:
2.Karaburun Yarımadası Türk-Yunan Dostluk Günleri
Geçtiğimiz yıl Karaburun Şenliği kapsamında yapılan Türk-Yunan Dostluk Gecesi çok ses getirince imece usulü yapılmaya çalışılan bu etkinliğin ikincisinin bu yıl Karaburun Şenliği’nden ayrı olarak dört gün sürecek bir şekilde yapılması planlandı.. Karaburun Gündelik Yaşam Bilim ve Kültür Derneği’nin öncülüğünde Karaburun Belediyesi’nin katkılarıyla oluşturulan etkinliğin en önemli özelliği sanatçıların dostluk için gelip ücret istememeleri. Bu yıl aramızda mübadele ile giden Karaburunlu rumların çocuk ve torunları, Midilli ve Sakız’dan gelen konuklar ve merkezi Atina’da olan Türk-Yunan Dostluk Derneği’nin temsilcileri olacak.
Katılan gönüllü sanatçı, müzisyen ve müzik grupları:
Serap Tamay & İsmet Tezcan
Her Halukarda
Şinasi Kula
Ümit Mutlu
Ali Fuat Aydın & Cenk Güray
Yazaka (Ozan Özdemir ve arkadaşları)
Gastibelza (Fotini, Dimitris, Yves ve Dinos)
Lesbos Folk Group
Dror Feiler
Hakan Akçura
Etkinlik tarih ve yerleri (genellikle akşam saatleri):
6 Ağustos 2009, Küçükbahçe Köyü
7 Ağustos 2009, Sarpıncık Köyü
8 Ağustos 2009, Karaburun Merkez
9 Ağustos 2009, Mordoğan Merkez
Karaburun.tk web sitesi
Karaburun Belediyesi web sitesi
Karaburun people of Glyfa (fotograflar)
Sazak köyünün fotografları (Hakan Akçura, 2009)
hakan akçura 
Son iki yaz tatili geçirdiğim Karaburun'da, burnumuzun dibinde böyle bir acı tarihin de yattığını bilmezdim. Yoğun virajlı yolu nedeniyle başka yerlere göre hep daha sakin olan bu koyu bu yıl da ziyaret edebilmeyi üstelik gelmişken insanın içini sarartan yoz dikenleri temizlemenize de yardımcı olmayı isterdim, ama ne yazık ki o tarihlerde Karaburun'dan çok uzaklarda olacağım. Size ve katılacağını umduğum diğer diken-yoluculara kolaylıklar diliyorum.