İsveç Ship to Gaza’nın gemisi Sofia, Yunanistan’dan yola çıkacak.Bir gemi İrlanda’dan geçen hafta yola çıktı. Bu hafta sonunda diğerleri de Yunanistan ve Türkiye’den yola çıkacak. İkisi büyük kuru yük gemisi, biri feribot, diğerleri küçük gemiler… Adları artık Freedom Flotilla (Özgürlük Filosu). Bağışlarla bu gemileri satın alan, içlerini çimento başta olmak üzere çeşitli inşaat malzemeleri, gıda, ilaç, okul ve sağlık malzemeleriyle dolduran İsveç’te ve Yunanistan’daki örgütlenmelerin adı aynı: Ship to Gaza. Türkiye’dekinin adı İHH İnsani Yardım Vakfı, İrlanda’daki ise Free Gaza Movement.

Ben iki yıldır ilmek ilmek örülen bu yolculuğun en erken, öncü örgütü olan Ship to Gaza’nın sürecini çok yakından izleyenlerdenim. Bugün geldiği yerde Ship to Gaza’ya destek veren örgütlenmelerin, kurumların çeşitliliğine baktığımızda Türkiye’deki her siyasal çizgide ve örgütlenmede yeralan milyonlarca Filistin ve Gazze dostunun ve onları bu sürece katabilecekken katmayanların üzülmesi ve bolca düşünmesi için çok fazla neden var: Hemen tüm insani yardım ve kültür, tiyatro kuruluşları, İsveç Barış ve Adalet için Müslümanlar Derneği, İsveç’in Genç Müslümanları Derneği, İsrail -Filistin Barışı için Yahudiler Derneği, Komünist Parti, Sol Parti, Yeşil Parti, Hıristiyan dostluk dernekleri, Olof Palme Uluslararası Merkezi, tüm Filistin örgütleri, sendikalar ve öğrenci örgütlenmeleri.

Gazze’ye insani yardım malzemeleri ile dolu gemilerle yola çıkmanın ve insanlık dışı, acımasız İsrail ambargosunu delmenin bir düş olduğu günlerden bugüne onlarca tanıtım toplantısı ve kampanya yapıldı. Bağışın daha yaygın ve çok toplanması için yöntemler geliştirildi. Uluslarararası ilişkiler kuruldu. Ortak çabalar birleştirildi. Bugüne gelindi. 5000 ton yükle yola çıktılar, çıkıyorlar.

İsrail, gemiler Gazze kıyılarına 40 mil yaklaştığında ateş açacağını açıkladı geçen hafta. Birkaç gündür, gemilerin yola çıkacağı ülkelerin büyükelçilerini çağırarak onları bu yolculuğu engellemeleri gerektiği konusunda uyarıyor. Ama Freedom Flotilla’nın kararlı yolcuları bu tehdit ve gözdağını umursayacak türden insanlar değil.

Dror Feiler, “Sazak’ın Dikenleri”ne müziğiyle katılan dostum, Ship to Gaza İsveç örgütlenmesinin başında ve sözcüsü. Aynı zamanda vrupa ve İsveç İsrail -Filistin Barışı için Yahudiler Dernekleri’nin Başkanı da olan Feiler, geçen gün Anadolu Ajansı’na verdiği demeçte süreci, durduğu noktayı, duygularını çok yalın ve net aktarıyordu:

“Tek korkum annemi bir daha görememek”

“Gazze’ye Özgürlük Filosu” için İsveç’te yardım kampanyası düzenleyen İsrail doğumlu Yahudi sanatçı Dror Feiler, “Gazze’de yaşanan dramı bildiğimiz halde tepki vermeyerek insanlık onurumuzu kaybediyoruz. Gazze’deki insanlara yardım ederken kendi insanlık onurumuzu da kurtaracağız” dedi. Feiler, İsrail yönetiminin Gazze halkını “yaşa dışı ve toplu cezalandırma” yönteminin ve buna destek olan ya da ses çıkarmayan ülkelerin uluslararası hukuku ihlal ettiğini söyledi.
Dror Feiler, “İş konuşmaya gelince AB çok başarılı. Bazı Avrupalı bakanlar Gazze’deki dramı yerinde görüyor ve insanlığa karşı işlediği suçlar nedeniyle İsrail’i kınıyorlar. Döndüklerinde hiçbir şey yapmıyorlar. Doğruyu konuşuyorlar, ama icraatları sorunlu. İnsanlığa karşı suç işleyen İsrail’i Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) üyesi yaparak ödüllendiriyorlar. Hükümetler bir şey yapmıyorsa bizim elimizden geleni yapmamız lazım” diye konuştu. Yaşadığı ülke İsveç’te halkın çoğunluğunun İsrail’in saldırgan politikalarına karşı olduğunu, fakat hükümetin buna uygun politikalar izlemediğini kaydeden Feiler, yeni kampanyalarla İsveç hükümeti üzerindeki baskıyı artıracaklarını ifade etti.

Avrupa’daki Yahudilerin büyük çoğunluğunu “İsrail’in apartheid (ayrımcı) politikalarını gözü kapalı desteklemek” ile suçlayan Feiler, “Bence bu büyük bir hata. Avrupa’daki Yahudiler kendilerini ırkçı ve zalim bir rejimle aynı safta görünmemeli. Böyle bir rejimin uzun vadeli olması mümkün değil” şeklinde konuştu.Feiler, “Yahudiler geçmişte ayrımcılığa uğradı, yalnız kaldılar, terk edildiler. Şimdi bizim çıkıp ‘İsrail Yahudileri temsil etmiyor’ diyebilmemiz çok önemli. İsrail maalesef orada yaşayanları temsil ediyor. Avrupalı Yahudiler İsrail’i desteklemek zorunda değil. Biz İsrail hükümeti için oy kullanmadık. İsrail bizim adımıza konuşmasın” dedi.

Gazze’ye insani yardım götürecek filoda kendisinin de olacağını belirten Feiler, “Bence İsrail bizim gemilere saldıracak, bizi durdurmaya çalışacak. Korkum benim İsrail’e girişimi yasaklamaları. Çünkü annem İsrail’de yaşıyor. Eğer gemilerimize baskın düzenleyip beni yakalarlarsa pasaportuma ‘İsrail’e giremez’ mührü vuracaklardır. Annemi bir daha görememe ihtimali beni korkutsa da bu yolculuktan vazgeçemem. İnsan hakları için mücadeleden vazgeçersek bazılarının diğerlerinden üstün olduğunu kabul etmiş oluruz ve kaybederiz” diye konuştu. Feiler, annesinin de bu mücadelede kendisine destek verdiğini belirterek, “bazı fanatiklerin çılgınlıklar yaparak” İsrail’de yaşayan yakınlarına zarar vermesinden endişe duyduğunu ifade etti.

Sofia’nın eski bir fotografı, aynı zamanda serginin de görseli

“Belalı Sularda…”

Dror Feiler, karısı sanatçı Gunilla Sköld-Feiler’le birlikte benim son 4 yılda, bir solo sergi açıp, üç karma sergisine de katıldığım Tegen 2 isimli galeriyi yönetiyorlar.

Tegen 2, Ship to Gaza’yı, Freedom Flotilla’yı, yolculuğu, Gazze halkını bir yeni karma sergiyle desteklemeye karar verdi. Adı “Over Troubled Water…”, yani “Belalı Sularda…”

Sergi bu cuma, yani İsveç ve Yunanistan Ship to Gaza gemilerinin yola çıkacağı gün açılacak. Serginin ne zaman biteceği yolculuğun gelişimine ve sonucuna bağlı. Sergi mekanında, aynı zamanda sergi sanatçılarından da olan Dror Feiler’in yolalacağı gemi Sofia ile doğrudan bağlantı var. Bir tür günlük tutulacak. (İHH İnsani Yardım Vakfı’nın gemileri ise 22 Mayıs’ta demir alacakmış. Sirkeci’den ve saat 11’de. Umarım yolcu edeni çok olur. Hiçbir şey için erken değil!)

Bu sergiye ben de katılacağım. Bir kısmı İsveç’in ve Bosna Hersek Cumhuriyeti’nin çok tanınmış sanatçıları olan diğer katılımcılar şunlar: Malou Bergman, Nils Claesson, Dror Feiler & Gunilla Sköld Feiler, Kent Klich, Damir Niksic, Linn Reinius, Fia-Stina Sandlund, Martin Wickström , Maria Heimer Åkerlund.

“Ship to Gaza: I have eyes only for you”

Sergide yeralacak işimin adı ise, “Ship to Gaza: I have eyes only for you.” “Gözüm gibi sakınmanın” olabildiğince yakın çevirisi…“Ship to Gaza: Sizi gözüm gibi sakınırım”, Gazzeli balıkçıların ekmek derdi için denize açılan küçük teknelerine bile ateş açmaktan geri durmayan işgalci İsrail Donanması ile karşı karşıya gelecek Ship to Gaza (Özgürlük Filosu) gemilerine, o gemilerde yeralacak dostlarıma ilişkin kaygılarımdan varlık buldu. Üç büyük dinin derdi, umudu, hedefi, kutsalı Gazze’yi, üç peygamberin kaburga kemikleri, karnı, bedeni kılarken, gemileri de “katran ve ziftle bulanmış hasır bir sepetin” içine yerleştirerek “denize” bırakmayı seçtim.

Tevrat’ın ikinci kitabı Exodus’ta yeralan öyküde bebek Musa’yı koruyan “hasır sepet” benim dostlarımı, onların Filistin bayrağının renkleriyle boyadığım demir gemilerini, Gazze’ye, Gazze halkına yönelik umut ve çabalarını korusun istedim. Paradoksal bir biçimde Musa’yı da koruduğu biçimde… Exodus’un cümlesini değiştirdiğim yerden bu kaygımın metnini de ekledim işime, ibranice: “Daha fazla gizleyemeyeceğimi anlayınca, hasır bir sepet alıp katran ve ziftle sıvadım. İçine gemileri yerleştirip denizin kıyısına bıraktım.”

Aslı şuydu: ”Exodus, 2:3 Daha fazla gizleyemeyeceğini anlayınca, hasır bir sepet alıp katran ve ziftle sıvadı. İçine çocuğu yerleştirip Nil kıyısındaki sazlığa bıraktı.”

Metal ve tahta üzerine baskı, boya, zift, model dökme demir gemiler ve sepetle oluşan işimin boyutları 116.5 x 146 cm. Üretiminde teşekkür borçlu olduklarım, Adlı Toktamış, Dror Feiler, Murat Seçkin, Johan Ferngren, Tansu Açık ve Öniz Ercan. Teşekkür ederim.

“Ship to Gaza: Sizi gözüm gibi sakınırım.”, Hakan Akçura, 2010

Kullandığım görseller:
1. (Detay) Michelangelo’nun Musa heykeli, Peter Anton von Verschaffelt, 1737’den sonra, çizim, 58 x 43 cm, Reiss-Engelhorn-Muzesi, Mannheim
2. (Detay) Descent from the Cross, Jacopo Pontormo, tuval üzerine yağlı boya, 1526-1528, 313 × 192 cm., Santa Felicita, Floransa
3. (Detay) Bir Musevi düğününde Muhammed’i, genç karısı Ayşe’yi, Fatma’yı ve aile üyelerini gösteren 14 yüzyıl özgün minyatürünün 16. yüzyıl versiyonundan, Chester Beatty Kütüphanesi, Dublin
4. Shuttle KidSat kamerasından Gaza Sahil Şeridi ve Akdeniz, NASA/ JPL’den, fotografın eklenme tarihi 22.01.1997.

OVER TROUBLED WATER

TEGEN 2
Bjurholmsgatan 9B, Stockholm